Makedonya Vergi Oranları
Kurumlar Vergisi:
Kuzey Makedonya’da yerleşik şirketler, Kuzey Makedonya içinde ve dışındaki faaliyetlerinden doğan yıllık kar üzerinden kurumlar vergisi öderler. Dağıtılmayan karlar ile Kuzey Makedonya’da yerleşik tüzel kişilere dağıtılan karlar kurumlar vergisinden muaf tutulur.
Kurumlar vergisi oranı %10’dur ve sabittir; kar arttıkça vergi oranı artmaz.
Verginin iki farklı matrahı olup bunlar için iki ayrı vergi beyannamesi verilir. Matrahın ilki, vergilendirilebilir harcamalar ve düşük gösterilen gelirlerden vergi indirim ve istisnaları düşülerek bulunan miktardır. Şirket kar ya da zarar etmesine bağlı olmaksızın bu miktar üzerinden yıllık olarak vergi ödenir.
Kurumlar vergisinin ikinci matrahı gerçek kişilere ve yurtdışında yerleşik tüzel kişilere dağıtılan kar miktarıdır. Dağıtılan kar, ödeme anında vergilendirilir.
Bir önceki yıl için hesaplanan kurumlar vergisi miktarı perakende fiyat endeksindeki artışa göre güncellenip 12 ile bölünerek içinde bulunulan yılda ödenecek aylık peşin vergi miktarları hesaplanır.
Serbest bölgelerde yerleşik şirketler, faaliyete geçtikleri tarihten itibaren 10 yıl süreyle kurumlar vergisinden muaftır.
Basitleştirilmiş vergi rejimine göre, bir önceki yılda geliri 3 milyon Makedon Denarı’nı (yaklaşık 50.000 Avro) geçmeyen şirketler – bankalar, finans, sigorta, şans oyunları ve eğlence sektörlerindeki şirketler hariç- kurumlar vergisinden muaftır. Bir önceki yılda geliri 3.000.001 ile 6.000.000 Makedon Denarı arasında olan şirketler, önceki yıl toplam gelirinin %1’i oranında veri hesaplar ve öder.
Yurtdışında yerleşik tüzel kişilere yapılan belirli ödemelerde stopaj vergisi kesintisi yapılır ve ödemeyle eş zamanlı olarak vergi idaresine ödenir. Kar payları, faiz, royalty, danışmanlık hizmetleri, sigorta gibi hususlardaki ödemeler stopaj vergisine tabi ödeme türleri arasındadır. Stopaj vergisi oranı %10’dur ve brüt gelir üzerinden hesaplanır.
Öte yandan, ülkemiz ile Kuzey Makedonya arasında Çifte Vergilendirmenin Önlemesi Anlaşması imzalanmış olup stopaj vergisi bu anlaşma kurallarına göre uygulanır.
Özel Tüketim Vergisi:
AB’nin 92/12/EEC sayılı Özel Tüketim Vergileri Direktifine uygun olarak hazırlanan Tüketim Vergisi Kanunu’na göre, petrol, tütün ürünleri, alkol ve alkollü içkiler ile binek araçların tüketimi Özel Tüketim Vergisine tabidir. Özel tüketim vergisi, vergiye konu ürünlerin Kuzey Makedonya’da üretilmesini ya da Kuzey Makedonya’ya ithalini müteakip olarak uygulanır. Özel tüketim vergisinin sorumlusu satış ruhsatına sahip olan kişidir. Özel tüketim vergisi aylık olarak hesaplanır ve ödenir.
Şahsi Gelir Vergisi:
Şahsi Gelir Vergisi Kanunu gereğince bireyler, bir takvim yılı içinde yurtiçinde ve yurtdışında çeşitli faaliyetlerden edindikleri net kazançları –vergiden istisna tutulan kazançlar hariç- üzerinden gelir vergisi öderler. Vergiye tabi kazançlar; maaş ve ücretler, bireysel çalışmalardan elde edilen gelirler, gayrimenkullerden elde edilen gelirler, fikri mülkiyet haklarından kaynaklanan kazançlardır.
Kuzey Makedonya Cumhuriyeti vergi kanununa göre kişisel gelir vergisi dahil sigorta prim tutarının tamamını ödeme yükümlülüğü işverene aittir. Ayrıca bu tutar ayrı ayrı ödenemeyip bir bütün halinde takip eden ayın en geç 15’ne kadar ödenmelidir.
Kişisel gelir vergisi oranı %10’dur. Ancak, 01 Ocak 2019 tarihinden itibaren, net maaş tutarı 90.000 Denarı aşan maaşlarda, 90.000 Denara kadar olan kısmı için %10 oranında, 90.000 Denarı aşan tutar için % 18 oranında kişisel gelir vergisi geçerlidir.
Katma Değer Vergisi:
Kuzey Makedonya’da yapılan satışlar ve ithal edilen ürünler üzerinden Katma Değer Vergisi alınır. Kuzey Makedonya’da iş yapan tüzel kişiler ve gerçek kişiler KDV yükümlüsüdür ve bunların KDV için ayrıca kayıt olması gerekir. KDV yükümlüsü olmak için yıl içindeki vergiye konu satış tutarının veya yeni faaliyete başlayan şirketlerde tahmini yıllık vergiye tabi kazancın 2.000.000 Makedon Denarı’nı geçmesi gerekir. Küçük işletmeler her takvim yılı başında KDV yükümlüsü olarak kayıt olup olmama konusunda tercih hakkına sahiptir. KDV kaydı yaptırmamayı tercih edenler nihai tüketici gibi vergiye tabi olurlar ve KDV iadesinden yararlanamazlar.
Genel KDV oranı %18 iken bazı ürünler için %5 tercihli KDV oranı uygulanır.
Tercihli oran uygulanacak ürünler; insan gıdaları, belediye içme suyu, konaklama hizmetleri, apartmanların inşaattan itibaren ilk 5 yıl içindeki ilk kez satışları, basılı yayımlar, tohum ve fideler, gübreler, bitki koruma ürünleri, tarım makineleri, tıbbi cihazlar ve eczacılık ürünleri, bilgisayar, yazılım, gün-ısı sistemleri, yolcu taşımacılığı, kamusal temizlik ve atık yönetimi hizmetleridir.
KDV mükellefleri, KDV’ye tabi yıllık satışları 25 milyon Makedon Denarı’nın üstündeyse her ay, bu miktarın altındaysa 3 ayda bir KDV ödemekle yükümlüdür. KDV mükellefiyeti zorunlu olmayıp gönüllü olarak KDV kaydı yaptıranlar yıllık olarak KDV öderler. İlgili vergi dönemini müteakip 25 gün içinde KDV beyannamesinin verilmesi ve verginin ödenmesi gerekir. İthalatta KDV Gümrük Vergileriyle eşzamanlı olarak ödenir.
KDV iadesi gereken durumlarda, vergi mükellefi KDV iadesi talep edebilir ya da gelecek KDV ödemelerinden indirebilir. Kamu Gelirleri Ofisi, KDV beyannamesinin verilmesini müteakip 30 gün içinde KDV iadesini öder (uygulamada sorunlar bulunmaktadır).
Makedonya'da vergi oranları, yatırımcılar için oldukça cazip ve rekabetçi bir seviyededir. Vergi sistemi, şirketlerin karlarını artırmalarına ve yatırımlarını genişletmelerine olanak tanımak için tasarlanmıştır. Aşağıda Makedonya'da vergi oranları hakkında genel bilgiler verilmiştir:
- Kurumlar Vergisi: Makedonya'da kurumlar vergisi oranı %10'dur. Bu oran, diğer Avrupa ülkeleriyle karşılaştırıldığında oldukça düşüktür.
- Gelir Vergisi: Makedonya'da kişisel gelir vergisi oranı %10 ile %18 arasında değişmektedir. Gelir düzeyi arttıkça, vergi oranı da artmaktadır.
- Katma Değer Vergisi (KDV): Makedonya'da KDV oranı genellikle %18'dir. Ancak, bazı mal ve hizmetler için %5 veya %0 oranında indirim uygulanabilir.
- Sosyal Güvenlik: İşverenlerin sosyal güvenlik primi oranı, brüt ücretin %18'ine kadar çıkabilir. İşçilerin sosyal güvenlik primi oranı ise brüt ücretin %11,5'ine kadar çıkabilir.
- Gayrimenkul Vergisi: Makedonya'da gayrimenkul vergisi oranı, taşınmazın değerine bağlı olarak değişmektedir. Genellikle %0,1 ila %0,2 arasında değişen bir oran uygulanmaktadır.
- Motorlu Araçlar Vergisi: Makedonya'da motorlu araçlar vergisi, aracın türü, yaşına ve motor hacmine bağlı olarak değişmektedir.
Yukarıda belirtilen vergi oranları, Makedonya'daki genel vergi sistemi hakkında bir fikir vermektedir. Ancak, vergi oranları, işletmenin faaliyet alanına ve diğer faktörlere bağlı olarak değişebilir. Bu nedenle, yatırımcıların vergi oranlarını ve uygulamalarını daha ayrıntılı bir şekilde araştırmaları ve bir vergi danışmanıyla çalışmaları önerilir.