Makedonya, 2003 yılında gerçekleştirilen Selanik Zirvesi’nde diğer Batı Balkan ülkeleriyle birlikte AB tarafından potansiyel aday ülke olarak tanımlanmıştır. Makedonya, AB’ye üyelik başvurusunu 22 Mart 2004 tarihinde yapmıştır. Makedonya AB ile İstikrar ve Ortaklık Anlaşması imzalayan (2004) ilk Batı Balkan ülkesidir. Benzer şekilde, Batı Balkanlarda Hırvatistan’ın ardından ilk olarak Makedonya’nın adaylık statüsü 2005 yılında kabul edilmiştir.
Makedonya’nın ismi sorunu nedeniyle AB ile katılım müzakereleri uzun yıllar başlatılamamıştır. Avrupa Komisyonu, Makedonya ile katılım müzakerelerine başlanması yönündeki önerisini Ekim 2009 tarihinden itibaren yinelemekteydi. Bununla birlikte, Yunanistan, ülkenin anayasal ismi olan “Makedonya”nın kullanılmasına, kendi ülkesinin kuzeyinde yer alan Makedonya bölgesi üzerinde hak iddia ettiği gerekçesiyle karşı çıkmakta ve bu nedenle ülkenin hem AB hem de NATO üyeliğini bloke etmekteydi.
Bununla birlikte, Yunanistan ve Makedonya 12 Haziran 2018 tarihinde Makedonya isminin "Kuzey Makedonya Cumhuriyeti" olarak değişmesi üzerinde anlaşmaya varmıştır. 15 Şubat 2019 tarihinde, Prespa Anlaşmasının 12 Şubat 2019’da resmi gazetede yayımlanıp yürürlüğe girmesini takiben, Kuzey Makedonya Cumhuriyeti, ülkenin yeni ismini AB’ye bildirmiştir.
Bu gelişme sonrasında Prespa Anlaşması’nın yürürlüğe girmesi ile Yunanistan, Kuzey Makedonya’nın AB ve NATO üyelik süreçlerinin önüne koyduğu engeli kaldırmıştır. Nitekim 26 Haziran 2018 tarihli Genel İşler Konseyi’nde, Kuzey Makedonya ile 2019 yılı Haziran ayında müzakerelere başlanabileceği ifade edilmiştir.
25 Mart 2020 tarihinde ise, AB Genel İşler Konseyi’nde Kuzey Makedonya ile katılım müzakerelerine başlanması kararı alınmıştır.
Nitekim Kuzey Makedonya’nın AB katılım müzakerelerinin başlatılmasına dair ilk Hükümetlerarası Konferans 19 Temmuz 2022 tarihinde yapılmış ve tarama süreci başlamıştır.
Kuzey Makedonya - AB ilişkilerinin bütünleşme süreci açısından bir diğer önemli boyutu vize serbestisi sürecidir. AB ile Makedonya arasında Vize Kolaylığı ve Geri Kabul Anlaşması 1 Ocak 2008 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Makedonya 2009’dan beri vize serbestinden yararlanmaktadır.
Yunanistan, Prespa Anlaşmasının ardından Kuzey Makedonya’nın AB ve NATO üyeliklerine ilişkin siyasi engelini kaldırmıştır. Nitekim Yunanistan’ın tutumunu değiştirmesinden sonra Kuzey Makedonya, 27 Mart 2020 tarihinde NATO’ya üye olmuştur.
